Herken verborgen gevaren in je cleanroom en beperk het risico op verontreiniging
Wist je dat één microscopisch deeltje of microbiële indringer je volledige productieproces kan verstoren? Je cleanroom contaminatievrij houden? Dat is een voortdurend gevecht tegen een onzichtbare vijand. Zelfs als je beschikt over de meest geavanceerde filtratiesystemen, strikte protocollen en gecontroleerde omgevingen, blijft het risico op verontreiniging bestaan. En dat kan de productintegriteit, veiligheid en naleving van de regelgeving in gevaar brengen.
Natuurlijk wil je dat je cleanroom steeds betrouwbaar en operationeel doeltreffend blijft. Net daarom is het belangrijk om te weten hoe verontreiniging ontstaat, welke gevaren die contaminatie inhoudt en wat de mogelijke gevolgen zijn bij te weinig controle.
Mensen: de grootste besmettingsbronnen
Wist je dat je eigen team het grootste risico vormt voor je cleanroom? Vanaf het moment dat er iemand de cleanroom betreedt, vindt er contaminatie plaats, hoe goed die cleanroom ook ontworpen is. Houd dus rekening met de volgende zaken:
- Huidschilfers: Het menselijk lichaam verliest ongeveer 24.000 huidcellen per dag en in elke cel zitten ontelbaar veel micro-organismen.
- Ophoping van deeltjes: Haren, ademhalingsdruppels en zelfs kledingvezels vergroten het risico op contaminatie in een gecontroleerde omgeving.
- Beweging: Stappen, praten, apparatuur aanpassen ... Het kan allemaal leiden tot het verspreiden van deeltjes in de lucht. Alleen al de aanwezigheid van mensen vergroot het risico op verontreiniging.
Contaminanten liggen op de loer in je materiaal en apparatuur
Hoewel mensen dus de grootste bron van verontreiniging zijn, mag je ook het risico bij materiaal en apparatuur niet onderschatten. Apparatuur, grondstoffen en verpakkingen kunnen microben met zich meebrengen in de cleanroom als ze niet correct gesteriliseerd zijn met de nodige aseptische technieken.
Als je daar nog gebrekkige opslagmethoden of een verontreinigde voorraad bijtelt, krijg je voordat je het weet een wijdverspreide verontreiniging die de volledige cleanroomomgeving aantast.
Onzichtbare indringers: luchtverontreiniging
In een lege cleanroom, wordt de lucht streng gecontroleerd. Maar zodra de productie start en personeel de ruimte betreedt, neemt de luchtverontreiniging toe. Micro-organismen kunnen zich vasthechten aan stofdeeltjes die in vernevelde vorm cleanrooms indringen. Elk foutje in je luchtbeheer kan van een voorzichtig gereguleerde omgeving een voedingsbodem voor verontreiniging maken.
Let ook op voor oppervlakken
De oppervlakken in een cleanroom lijken misschien wel steriel, maar als ze niet correct en regelmatig gedesinfecteerd worden, vormen het hotspots voor verontreiniging. Op onvoldoende gereinigde werkoppervlakken, apparatuur en zelfs muren kunnen microbiële biofilms ontstaan. Die vormen een aanhoudend risico.
Wanneer biofilms zich eenmaal gevormd hebben, zijn ze namelijk moeilijk te verwijderen. Ze blijven dan micro-organismen vrijlaten in de omgeving waardoor de kans op kruisbesmetting toeneemt.
Water als verborgen broedplaats
Hoewel water cruciaal is voor reiniging en bevochtiging, kan het ook een belangrijke besmettingsbron zijn. Als watersystemen niet correct behandeld worden, kunnen ze immers microben bevatten die zich vervolgens over heel de afdeling verspreiden.
Verontreinigd water kan alles aantasten: van reinigingsprotocollen tot vochtregulatie. Door het water te gebruiken, neemt het risico op verontreiniging eerder toe dan dat het vermeden wordt.
Als we alle risico’s die we tot hiertoe aanhaalden bekijken, wordt het duidelijk dat je cleanroom op heel wat manieren verontreinigd kan worden:
- Deeltjes van het menselijk lichaam
- Slecht schoongemaakte apparatuur
- Luchtverontreiniging
- Biofilms op oppervlakken
- Microbiële groei in watersystemen
Deze vormen van verontreiniging kunnen, als ze zich zonder dat je het weet verspreiden, nefast zijn voor je werking en zo tot nog meer onvoorziene effecten leiden.
De dure gevolgen van verontreiniging
De verontreiniging van een cleanroom kan ernstige gevolgen hebben in verschillende industrieën, op financieel en operationeel vlak en op het gebied van gezondheid.
- Farmaceutische en medische apparatuur: Zelfs de kleilnste contaminatie kan leiden tot dure terugroepacties van producten, met een negatieve impact op de financiële stabiliteit en reputatie van het bedrijf.
- Medische producten: Contaminatie in de medische sector kan leiden tot ernstige gezondheidsrisico’s, met mogelijk infecties of bijwerkingen bij patiënten, wettelijke aansprakelijkheid en inspectie tot gevolg.
- Halfgeleiders en elektronica: Microbiële contaminatie kan defecten veroorzaken die de productkwaliteit benadelen, wat vaak gepaard gaat met operationele verliezen en ontevreden klanten.
De toezichthoudende instanties leggen strikte standaarden op. Als je daar niet aan voldoet, riskeer je boetes, stillegging van de productie of gerechtelijke stappen.
Bovendien krijg je bij een geval van verontreiniging vaak te maken met uitgebreide onderzoeken, wat dan weer extra operationele stilstand en verminderd productierendement met zich meebrengt.
Hoe behoud je de controle?
Om verontreiniging te voorkomen, moet je meer doen dan enkel de cleanroomprotocollen volgen. Je hebt nood aan een uitvoerige strategie wat betreft risicoanalyse, preventiemaatregelen en voortdurende monitoring.
Meer weten over het beschermen van je cleanroomomgeving?
Laat je mailadres achter om een exclusieve link te ontvangen naar onze uitgebreide gids voor de preventie en controle van verontreiniging.
Ken de risico’s en ga voor een contaminatievrije werking dankzij de juiste strategie!